Drentse boermarken

Alle leden van de 87 lokale boermarken zijn rechtstreeks betrokken bij deze traditie. Andere inwoners van Drenthe zijn er indirect bij betrokken. Terreinbeherende en natuurorganisaties, gemeente en provincie staan in rechtstreeks contact met de boermarken. Agrarische verenigingen, natuurliefhebbers, toeristen en jagersverenigingen profiteren van het bestaan ervan. De Vereniging Drentse Boermarken spant zich in om de traditie te behouden met inachtneming van de veranderingen in de samenleving. Veel van de boermarkeleden nemen hun kinderen mee naar de activiteiten van de boermarke. Op deze manier wordt de nodige kennis doorgegeven naar de volgende generatie.

De vroegste vermelding van boermarken dateert van omstreeks einde veertiende eeuw. Om voor zichzelf orde te scheppen in de chaos, begon de plaatselijke bevolking, die van een bepaald gebied leefde, vaste grenzen (marken) vast te stellen en maatregelen vast te leggen. Omdat de buren voornamelijk boeren waren, gingen de buurmarke in de volksmond boermarke heten. Een waardeel (aandeel) dat aan de eigenaren van een boerderij met een eigen erf werd gegeven, was gebonden aan de boerderij. Werd de boerderij dus verkocht, dan ging het waardeel naar de volgende eigenaar. Later ontstonden door vererving en aankoopmogelijkheden steeds meer verschillen in het aandelenbezit. Er kwamen nu grootgrondbezitters en dus machtsverschillen. Uit deze groep werden meestal de bestuurders gekozen. Als er gezamenlijk iets moest worden gedaan in het dorp, werd de boerhoorn geblazen. Wegblijvers werden beboet. Tot circa 1795 had de boermarke het voor het zeggen op het platteland. Toen dwong de Rijksoverheid de boermarken om afstand te doen van hun gemeenschappelijk bezit. De ruilverkaveling na de Tweede Wereldoorlog heeft de boermarken meer geschaad dan deze oorlog zelf. Al is er heel veel veranderd in de loop der tijden, de kernwaarde is gebleven: de saamhorigheid. Nog niet lang geleden, toen delen van Noord-Nederland door hevige sneeuwstormen van de buitenwereld waren afgesloten, werd in menig Drents dorp volgens de oude traditie de boerhoorn geblazen en de bevolking opgeroepen om gezamenlijk sneeuw te ruimen.

2022-2025

• Plan uitvoeren voor plaatsing Markestenen in Drenthe om de Middeleeuwse markegrenzen aan te geven met (digitale) informatie erbij. Stuk cultuurhistorie in het landschap.  
• Subsidies aanvragen voor het markesteenproject, ism Drents Agrarisch Erfgoed. 
• Drents Agrarisch Erfgoed is een nieuwe stichting die zich bezighoudt met oude boerderijen, opknappen en nieuwe bestemming. 
• Besloten om meer te doen aan communicatie en filmpjes: Website vernieuwen en sociale media meer gebruiken. Op de website meer filmpjes plaatsen, oud en nieuw. 
• Educatief project uitvoeren op scholen in gemeente Aa en Hunze. 
• Excursie met boerenkarren in Gees en andere dorpen organiseren voor schoolkinderen en bejaarden door buitengebied langs markestenen.  
• Buitenwerkdagen organiseren voor basisschoolkinderen. Zo ouders bereiken via kinderen. 
• Ism historische verenigingen en dorpsverenigingen de markestenen aangeven op kaarten, zoals fietsroutes en wandelroutes.  
• Samenwerkingen uitbouwen en bestendigen: Geopark De Hondsrug en Drents archief, Universiteit Groningen, Provincie Drenthe, plaatselijke dorps- en historische verenigingen. 

2019-2021

• Afspraken met scholen om kinderen met het fenomeen Boermarken bekend te maken.
• Doorgaan met de informatie via het Drents Archief.
• Blijven doorgaan met het betrekken van het publiek bij de activiteiten van de boermarken door het organiseren van gezamenlijke snoeiacties in het buitengebied, het organiseren van excursies en het geven van lezingen en het vertonen van de gemaakte film.

2016-2018

• Voorlichting geven op scholen over de boermarken.
• Via de media duidelijk naar buiten brengen waar de Boermarken mee bezig zijn, hun betrokkenheid bij het plattelands gebeuren zichtbaar maken
• Zoeken naar mogelijkheden om waardelen terug te kopen en onder voorwaarden opnieuw uit te geven aan huidige bewoners om de betrokkenheid bij het gebied te vergroten.
• De betrokkenheid van de boermarken bij het plattelandsgebied duidelijk maken via de media.
• Gesprekken voeren met de leden om meer aansluiting te vinden bij de huidige tijd.
• Het publiek meer betrekken bij de activiteiten van de boermarken door het organiseren van gezamenlijke snoeiacties in het buitengebied, het organiseren van excursies, het geven van lezingen en het vertonen van de gemaakte film.