De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Iedere zeven jaar voert het Limburgse dorp Beesel het Draaksteken op, een spetterend theaterstuk waar bijna het hele dorp een bijdrage aan levert. Het stuk is gebaseerd op de legende van Sint Joris en de draak. In dit oude verhaal redt Joris de koningsdochter van het monster. Elke uitvoering van het Draaksteken is net iets anders dan de keer ervoor, om het zowel voor het publiek als voor de acteurs spannend te houden. De maar liefst 500 spelers wonen allemaal in Beesel, of zijn er geboren. De inwoners bouwen zelf ook het decor, de attributen en de veertien meter lange, vuurspuwende draak. Alle huizen worden versierd met drakenvlaggen. Het spel wordt zes keer opgevoerd, voor 2500 mensen per voorstelling. De laatste jaren zijn er nieuwe evenementen bij gekomen: het Kinderdraaksteken voor de Beeselse jeugd, zij bouwen een eigen mini-draak. De historische optocht, een vrij recente toevoeging, trekt maar liefst 30.000 bezoekers. Ook de Nacht van de Draak, het afsluitende feest, staat in het teken van de draak.

Beoefenaars en betrokkenen

Van het Draaksteken in Beesel wordt nadrukkelijk gezegd dat de traditie van de hele Beeselse gemeenschap is. De inwoners hebben 'drakenbloed' door hun aderen stromen zeggen ze zelf. Het bestuur van de Stichting Draaksteken Beesel, opgericht in 1981, is verantwoordelijk voor de organisatie. Bij de promotie is het Genootschap van de Draak, een club van plaatselijke ondernemers betrokken.

Geschiedenis en ontwikkeling

Het draaksteekspel is gebaseerd op een legende over Joris of Georgius van Cappadocië, die in de derde en vierde eeuw leefde en vocht tegen het kwade: de draak. In de stad Silena waren de inwoners gedwongen dagelijks schapen aan de bloeddorstige draak te voeren om zijn honger te stillen. Toen de schapen op waren, werden er mensenkinderen opgeofferd. Toen een prinses aan de beurt was, bevocht Joris de draak. Hij beloofde het monster te doden als alle bewoners zich zouden bekeren tot het christendom. In de zeventiende eeuw is er in Beesel een schutterij opgericht onder het patroonschap van Sint Joris. Dit gilde zou jaarlijks in de processie de draak steken. De oudste schriftelijke vermelding van het spel in Beesel dateert echter pas van 1736. Tot de Franse tijd (1797-1813) vond het Draaksteken jaarlijks plaats. Nadat rond 1864 Schutterij Sint Joris was gefuseerd met de Schutterij Sint Sebastianus tot de Schutterij-Broederschap Sint Georgius en Sint Sebastianus, werd het spel uitgebreid en kwamen er meer sprekende rollen. In 1883 werd het Draaksteken voor het eerst in drie bedrijven opgevoerd: het temmen van de draak bij de Maas, de zegetocht door het dorp, het doodsteken op de Markt. In 1935 werd binnen de schutterij een Uitvoerend Comité Draaksteken opgericht, dat de opdracht kreeg elke zeven jaar een spel te organiseren. De deelnemers aan het spel hoefden niet langer lid te zijn van de schutterij. Sinds 1967 wordt het Draaksteken op één vaste plaats opgevoerd: bij het kasteel Nieuwenbroek. Het spel werd onderdeel van de driedaagse Drakenfeesten en werd steeds uitgebreider, de theatervoorstellingen steeds groter. De verhaallijn wordt sinds 1980 regelmatig aangepast.

Borgingsacties

2023-2025

 

  • De uitdaging is de traditie met z'n tijd mee te laten gaan waardoor het meer generaties aanspreekt zonder de historische waarde verloren te laten gaan.
  • Streven naar een groter museum in de toekomst waar een permanente expositie van het Draaksteken te zien valt.
  • Samenwerking met een lokaal pretpark in wording om de legende / thema Draak levend te houden in tussenliggende jaren.
  • Toeristische plekken beter / meer voorzien van Drakenthema ism gemeente.
  • Europese drakenroute en ECR-erkenning blijven ven belang om het thema op de kaart te houden.
  • Blijven werven van nieuwe bestuursleden / vrijwilligers en aan het betrekken van jeugd en jongeren bij het Draaksteken.
  • Jongerendebat om zaken naar elkaar uit te spreken voor de toekomst.

 

2021-2023

  • Sociale media blijven inzetten om de gemeenschap te betrekken bij Draaksteken.
  • De komende jaren richting 2023 wordt er wederom samenwerking gezocht met de lokale basisschool ivm het Kinder Draaksteken. 
  • Er is een film in de maak over het Draaksteken in Europa waarbij een lokale ondernemer in overleg met de Sitichting Draaksteken Beesel en de gemeente Beesel de Draakstekens in België, Duitsland, Spanje en Portugal bezoekt en filmopnamen maakt.
  • Mogelijkheden onderzoeken voor samenwerking met een technische opleiding (zowel hoger als uitvoerend) ivm de wens voor een nieuwe draak in 2023.
  • Samenwerking met de Europese Draakstekenpartners verder uitbouwen en samen een Europese Culturele Route opzetten.
  • Besturen aantrekkelijker maken, bijvoorbeeld door meer interactief te maken. De gemeenschap ervan doordringen dat de Stichting nieuwe bestuursleden nodig heeft.
  • In de uitgaven nu alvast rekening houden met de mogelijke (financiele) gevolgen van de Coronacrisis.
  • Proberen sponsors en subsidie te behouden.

2016-2020

  • Voortzetting van het Kinderdraaksteken, in samenwerking met de basisschool.
  • Mogelijkheden onderzoeken voor een museum. Van daaruit activiteiten ontwikkelen en zo de grondgedachte van het Draaksteken levend houden.
  • Sociale media inzetten om het Draaksteken te promoten.
  • Door het actief opstellen van het bestuur en aanwezig te zijn bij verenigings- en gemeenschapsactiviteiten het Draaksteken blijvend onder de aandacht houden.
  • Actief vrijwilligers blijven werven.
  • De samenwerking met lokale ondernemers opzoeken middels een kleine historische markt welke voorafgaand aan elke voorstelling bezocht kan worden. De buurten werden uitgedaagd door deze mooi en sfeervol aan te kleden, er is een prijs uitgeloofd voor de mooiste aankleding.
  • In 2018 is er samen met de gemeente Beesel en de 'Stichting Beesel en haar toekomst' een presentatie gegeven - op verzoek van provincie Limburg - aan de Minister van OCW. De presentatie van de stichting Draaksteken richtte zich vooral op de effecten van het Draaksteken als immaterieel erfgoed voor een moderne gemeenschap.

2012-2015

  • Voortzetting van het Kinderdraaksteken in samenwerking met de basisscholen.
  • Onderzoeken van de mogelijkheid van een museum.
  • Beesel als Drakendorp invulling geven: de draak staat bij de invalswegen, er zijn vlaggen en schildjes verkrijgbaar voor de aankomende edities van het Draaksteken.  
  • Samenwerking met lokale initiatieven, waarbij het publiek geïnformeerd wordt over het Draaksteken.
  • Kennisoverdracht via het boek, de website, Facebook en Twitter.
  • Langs de wandeling ‘Draakroute’ zijn informatieborden geplaatst over het Draaksteken.
  • Contacten met draaksteekplaatsen in het buitenland (Duitsland, België en Spanje) vinden plaats via het Europese samenwerkingsverband St. George. Met de Duitse en Spaanse plaatsen wordt een intentieovereenkomst gesloten.
  • Uit een oogpunt van veiligheid worden de van overheidswege gestelde veiligheidseisen nagekomen.
  • Bij de werving van nieuwe bestuursleden wordt actief gezocht naar verjonging.
  • Er is een documentaire gemaakt over het Draaksteken met als thema 'Samen'.

Contact

Stichting Draaksteken Beesel
Beekstraat 26
5954 AW
Beesel
Website