Het Netwerk Immaterieel Erfgoed laat de variëteit aan cultuuruitingen zien die erfgoedgemeenschappen, groepen of individuen zelf erkennen als immaterieel erfgoed. Dit immaterieel erfgoed is door henzelf in het Netwerk aangemeld. Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland is derhalve niet verantwoordelijk voor de inhoud van de beschrijving.

Beschrijving

De Kerstpot is een vorm van straatcollecte, een stilzwijgende herinnering aan onze plicht als medemens. Zo omschrijft men wel de wereldberoemde kerstpot van het Leger des Heils. De driepoot met de grote zwarte pot is rond de kerstdagen niet uit het straatbeeld weg te denken. Zonder kerstpot in een drukke winkelstraat, ontbreekt voor velen ook de echte kerstsfeer. Mensen kunnen geld doneren in deze genoemde pot.

De heilssoldaat/vrijwilliger die op wacht staat bij de pot hoeft niet meer te roepen: ''denk aan de kerstpot!'' de pot zet winkelend publiek vaak vanzelf aan tot doneren. Niet voor niets is de kerstpot dus wel een stilzwijgende herinnering aan onze plicht als medemens.

De heilssoldaten (leden van het Leger des Heils) en vele vrijwilligers staan jaarlijks in de kerstperiode 'op wacht' bij de kerstpot.

Het begon in 1891 in de Amerikaanse stad San Francisco. De Verenigde Staten hadden zwaar te lijden onder een hevige economische crisis. Ook in San Francisco, de grote havenstad aan de westkust, waar de depressie duidelijk voelbaar was. De scheepvaart lag zo goed als stil en duizenden zeelieden en havenarbeiders waren werkloos.

Aan kapitein Joseph McFee was het de taak iets voor deze mensen te doen. McFee, gezagvoerder van een zeeschip voordat hij heilsofficier bij het Leger des Heils werd, kreeg van zijn bevelvoerend officier een klein bedrag om een soepkeuken en een eenvoudig logement te openen. Hij moest er zelf voor zorgen de boel draaiende te houden. Gevolg was dat McFee ’s nachts wakker lag, bezorgd, nadenkend en biddend over hoe hij de financiën rond zou kunnen krijgen om de armen te voeden tijdens de kerst. Zijn gedachten gingen terug naar zijn zeemanstijd in Liverpool. Hij herinnerde zich hoe op Stage Landing, waar de boten binnen kwamen varen, een grote stalen ketel genaamd 'Simpson's Pot' stond waar mensen geld in konden gooien om de armen te helpen.

Op een trieste regenachtige dag vlak voor kerst, passeerde McFee een winkel van een handelaar in scheepsartikelen. In de etalage stond een driepoot waaraan een grote zwarte pot hing. McFee kocht de driepoot met bijbehorende pot. Met dit idee in zijn gedachten vroeg McFee toestemming aan de lokale autoriteiten in San Francisco Stad om de pot en statief te plaatsen op de oprit van de veerboten naar Oakland en Almeda, het drukste punt van de stad. Aan de top van de driepoot hing een bord met de tekst: keep the pot boiling (houd de pot aan de kook). Ondertussen riep McFee de voorbijgangers toe. “Help hongerige zeelieden!” Al spoedig vielen de eerste munten in de pot. De kerstpot van het Leger des Heils was een feit.

Sindsdien zijn de kerstpotten wereldwijd uitgegroeid tot een symbool. In vele landen begint de kersttijd pas echt als in de straten de kerstpotten zijn verschenen. Het idee van de pot is ontstaan in een tijd van depressie. Ondanks dat in vele landen de armoede niet meer overheerst, zijn er nog altijd mensen die leven in nood. Langdurig zieken, gehandicapten, op het randje van bestaansminimum balancerende bejaarden, eenzame mannen en vrouwen….In hun leven is weinig ruimte voor feest. De kerstpotten zijn een herinnering aan de nood in de wereld.

Contact

Leger des Heils
Spoordreef 10
1315 GN
Almere
Nederland
Website