Het Netwerk Immaterieel Erfgoed laat de variëteit aan cultuuruitingen zien die erfgoedgemeenschappen, groepen of individuen zelf erkennen als immaterieel erfgoed. Dit immaterieel erfgoed is door henzelf in het Netwerk aangemeld. Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland is derhalve niet verantwoordelijk voor de inhoud van de beschrijving.

Beschrijving

In 1970 werden de IOR-meetregels in het wedstrijdzeilen ingevoerd. Samen met de opkomst van het polyester als bouwmateriaal, waardoor een grotere mate van standaardisatie onder zeiljachten bewerkstelligd kon worden, ontstaat een verandering in vorm en wordt de vorm meer en meer gestandaardiseerd. Toch blijft er een hang naar de schepen van weleer. Ze worden liefdevol onderhouden, van tijd tot tijd gerestaureerd, maar ook nieuw gebouwd: schepen ontworpen "in de geest van" en replica's. Zodra er gezeild kan worden, worden er ook wedstrijden mee gehouden.

Het wedstrijdzeilen met klassiekers onderscheid zich in grote lijnen met het moderne wedstrijdzeilen in de mate van standaardisatie, nog eens versterkt door de ouderdom en de sporen die dat achtergelaten heeft. Klassieke scherpe jachten zijn daardoor vrijwel allemaal uniek. 

Het zeilen met oude boten draait daarom meer om het "spel" dan om "de knikkers". Door de hierboven geschetste diversiteit zal er altijd een mate van "oneerlijkheid" blijven bestaan, hoe goed de ratingmethodes ook verbeterd worden. Waar de een kiest voor authenticiteit, zal de ander delen van zijn of haar jacht aanpassen met modern en beter materiaal. Vals spel? Wie zal het zeggen. Een wedstrijd met klassiekers is niet alleen een strijd onderling, maar ook tegen de tand des tijds en de moderne tijdsgeest. Een strijd die niet altijd te winnen valt!

De mensen die zich bezig houden met het wedstrijdzeilen met klassieke scherpe jachten zijn moeilijk te typeren. Enkele voorbeelden uit de praktijk van vandaag de dag:

  • De tandarts die zijn geld en vrije tijd in een varende oldtimer steekt om deze strak in de lak en met blinkend gepoetst koper vanuit Muiden over het IJsselmeer te sturen;
  • Een arme student die voor weinig geld een zoveelstehands boot koopt om er in de weekenden wat aan te klussen en om er met een stel vrienden op uit te trekken;
  • Een stichting die zich ontfermt over het jacht welke tot voorbeeld gediend heeft voor de strip Kapitein Rob, en waar jongeren nu tijdens het wedstrijdzeilen iets van kameraadschap en eendrachtig samenwerken ontdekken;
  • De liefhebber die geniet van de prachtige klassieke lijnen van zijn schip;

Grote gemeenschappelijke deler: passie voor oude bootjes.

Tijdens het wedstrijdzeilen uit de diversiteit in betrokkenheid zich ook in de stijl van wedstrijdzeilen. De een zal kijken wat er nog uit het oude spul te halen valt, de ander zeilt defensief. De purist zeilt met de materialen van weleer, maar er zijn er ook die hypermoderne aanpassingen niet schuwen, zoals een carbon fiber mast. Maar dan wel gecamoufleerd zodat het op een afstandje net hout lijkt!

Algemeen wordt aangenomen dat zowel het fenomeen (zeil)jacht als het wedstrijdzeilen in Nederland ontstaan zijn. Toen Karel II van Engeland het jacht uitkoos als middel van vervoer van Nederland naar Engeland voor de Restauration in 1660, werd het jacht een geliefd middel van vervoer te water voor de Engelse elite. Door competitie ontstond het wedstrijdzeilen, Groot-Brittanië werd in zekere zin de bakermat. Nieuwe materialen deden hun intrede: staal verving het veel bewerkelijker hout, polyester was weer superieur aan staal. Nederlandse scheepswerven specialiseerden zich en veel Britse jachtontwerpers lieten hun jacht in Nederland bouwen. De Tweede Wereldoorlog en de dagen er na bracht schaarste met zich mee, waardoor Nederlanders oude Britse boten overnamen, welke na verloop van tijd vaak liefdevol gerestaureerd werden. Zo bleef de belangstelling voor het "oude spul" bestaan en kunnen we vandaag de dag nog genieten van vele oude boten. In 1982 hebben eigenaren van klassieke scherpe jachten de krachten gebundeld en is de Vereniging Klassieke Scherpe Jachten ontstaan,(VKSJ) die nu de behoudsorganisatie voor die categorie schepen is binnen de Federatie Varend Erfgoed Nederland (FVEN). De VKSJ houdt, statutair vastgelegd, het wedstrijdzeilen in stand en heeft een eigen rating ontwikkeld om het wedstrijdzeilen met klassieke scherpe jachten zo eerlijk mogelijk te laten verlopen. Nieuwe ontwikkelingen worden op de voet gevolgd. 

De VKSJ is de behoudsorganisatie voor Klassieke Scherpe Zeiljachten. De VKSJ organiseert wedstrijden, ontwikkelt en verbetert een apart ratingsysteem en behoudt de kennis over het (wedstrijd)zeilen met klassieke scherpe jachten. De organisatie is een van de initiatiefnemers tot de Dutch Classic Yacht Regatta, een van de grootste, zo niet de grootste klassieke zeilregatta's van de Benelux. 

 

Contact

Vereniging Klassieke Scherpe Jachten
Rodeweg 23
9715 AX
Groningen
Groningen
Nederland
Website