Gabber is een Nederlandse jongeren subcultuur die in begin jaren negentig van de 20e eeuw in Rotterdam is ontstaan. Gabber uit zich o.a. door middel van een variatie aan muziekstijlen, uiterlijke kenmerken, dans en vocabulaire. Het woord gabber komt uit het Bargoens en betekent vriend of maat.
Wat begon als een working-class subcultuur in havenstad Rotterdam, is inmiddels een wereldwijd fenomeen. De eerste kennismaking met gabber is vaak via hardcore, een harde en snelle muziek variant binnen de elektronische dancemuziek. De cultuur wordt zowel binnen als buitenshuis beleeft, gabbers noemen het vaak ‘a way of life’. De cultuur toont zich vooral tijdens hardcore feesten en festivals. Daar komen gabbers bij elkaar, soms wel met duizenden tegelijk. Vaak in identieke klederdracht (bv. Australian trainingspakken en nike air max sneakers), kapsels (bv. kaal, blockheads of opgeschoren) om samen te hakken (de naam van de dans).
Waar gabber begin jaren negentig vooral een grootstedelijke jeugdcultuur was, is de subcultuur inmiddels niet meer gebonden aan één specifieke sociale klasse, regio of leeftijd. Wel is de populariteit van de stad naar de provincie verschoven. Gabbers, mensen die zich tot de gabbercultuur rekenen, zijn vaak onderdeel van een grotere vriendengroep met mede gabbers. De cultuur wordt via vrienden, familie, evenementen en social-media doorgegeven en verspreid.
Inmiddels heeft de subcultuur zich over de hele wereld gevestigd. Nederland als geboorteland van de cultuur speelt een belangrijke rol in het narratief rond gabber. Internationale gabbers dragen bijvoorbeeld oranje kleding, refererend naar de nationale kleur, voetbalshirts van Nederlandse clubs, met name Feyenoord, refererend naar Rotterdam als thuishaven van de cultuur, of kleding met opdruk van Nederlandse artiesten en platenlabels, bijvoorbeeld Rotterdam Records.
Gabbers van over de hele wereld komen naar Nederland om de cultuur in het moederland te beleven. Festivals zoals Defqon-1, Dominator en Thunderdome zijn een paar voorbeelden van hardcore evenementen die duizenden internationale gabbers trekken. De Nederlandse festivals worden gezien als Mekka van de gabbercultuur op het gebied van kwaliteit en beleving, als echte gabber moet je minstens één keer bij een Nederlands hardcore festival geweest zijn.
De thematiek in de muziek en beeldtaal ondersteunt het extreme karakter van de muziek. Onderwerpen die voorbijkomen zijn bijvoorbeeld monsters, post-apocalyptische maatschappijen en het eind der tijden. Maar ook persoonlijke thema’s zoals het je niet klein laten krijgen door een harde maatschappij, of het benadrukken van het ‘één familie’ sentiment dat binnen de hardcore- en gabberscene sterk aanwezig is, komen regelmatig voorbij.
De subcultuur is in zichzelf a-politiek: het draait om vermaak, gelijkgestemden vinden, dansen en individuele expressie. Maar zoals in de meeste jeugdsubculturen sijpelt politiek soms wel de cultuur binnen. In de eerste helft van het millennium waren er problemen met extreemrechtse incidenten. Het fenomeen Lonsdalejeugd, vernoemd naar het kledingmerk dat tot het uniform van de tweede generatie gabber behoorde, werd een nationaal begrip. Het ging hier echter om acties van individuen, en niet om een subcultuur met een politiek gemotiveerde ideologie. In de huidige gabber scene lijkt politiek geen belangrijke rol te spelen.
