De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

De tamboer van Hoogeveen vertrekt voor de aankondiging van een bijzondere kerkdienst bij een van de kerken in het centrum en komt daar ook terug. Hij komt bij de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerk en de Remonstrantse Kerk. Circa veertig keer per jaar kondigt hij op deze manier diensten aan. De tamboer trommelt een eenvoudig ritme op een klassieke trommel van messing. Bij vertrek geeft de tamboer een drumsolo. Onderweg stopt hij op enkele punten waar het geluid goed weg kan of waar een kerk staat. De tamboer zelf roept dan niets. Het trommelgeluid is voor de bewoners van Hoogeveen een auditieve begroeting en een duidelijk signaal dat de diensten spoedig aanvangen. De tamboer is niet in uniform, maar draagt nette, eigentijdse kleding. De tamboer kondigt niet alleen kerkdiensten aan. Tijdens bijzondere evenementen en markten loopt hij ook al trommelend door de belangrijkste straten van het centrum van Hoogeveen om kond te doen van culturele activiteiten. Op punten waar veel volk staat houdt hij halt, stopt met trommelen en roept een boodschap in versvorm. De tamboer is dan gekleed in een zeventiende- of negentiende-eeuws kostuum. Meestal treedt er één tamboer op, maar bij grote evenementen kunnen er drie tot vijf tamboers optreden.

Beoefenaars en betrokkenen

De Tamboercompagnie is een vrijwilligerswerkgroep van de Historische Vereniging Die Luyden van ’t Hooge Veene. Niet alleen kerkgangers, maar veel bewoners van Hoogeveen waarderen het optreden van de tamboers en laten dat blijken. De burgemeester van Hoogeveen heeft de tamboers het groetrecht verleend. Zo kunnen ze als ‘visitekaartje’ van de gemeente functioneren. De tamboers doen mee aan concoursen van de EVSDON, het landelijke omroepersgilde. De Hoogeveense muziekverenigingen Wilhelmina en De Harmonie helpen bij het werven van nieuwe tamboers.

Geschiedenis en ontwikkeling

In de zeventiende eeuw waren er op veel plaatsen – kerspels – in Drenthe tamboers actief. In een besluit van 26 juni 1647, dat gold voor heel Drenthe, werd bepaald dat overal tamboers ingeschakeld moesten kunnen worden bij de wolvenjacht. In Hoogeveen werd de tamboer al snel ook ingezet om het volk naar de kerk te roepen. De tamboer was niet alleen op zondag actief om de mensen naar de kerk te roepen, maar deed ook werk als dorpsomroeper. Tot 1899 was de tamboer in dienst van de burgerlijke gemeente en niet van de kerken. Vanaf 1901 tot 1973 was de tamboer alleen in dienst van de Hervormde Gemeente. Nadat in 1973 de laatste tamboer oude stijl was gestorven, werd er omgeroepen en getrommeld door enkele leden van de Muziekvereniging Wilhelmina in Hoogeveen. Dit duurde voort tot 2008. In dat jaar werd op initiatief van de Historische Vereniging Die Luyden van ’t Hooge Veene de Tamboercompagnie opgericht. Sinds september 2009 zijn vrijwilligers van de compagnie actief als tamboer. De trommel was altijd een zogenoemde dieptrom. De dieptrom had aanvankelijk een houten ketel (klankkast). In de achttiende eeuw kwam er een koperen ketel. Tegenwoordig heeft de tamboer weer een trommel met een houten ketel.

Borgingsacties

2023-2025

  • De trommelslagersprenten die afgelopen jaren als nieuwjaarsgroet zijn verstuurd bundelen tot een boekje met historische achtergrondinformatie over tamboers, met ook aandacht voor de hedendaagse trommelslagers. Dit zal gaan functioneren als een PR-boekje.
  • Open Trommeslagersdag organiseren voor alle trommelslagers in Nederland en buiten de landsgrenzen om zo mensen enthousiast maken over de trommel als instrument.
  • Huidige stads- en dorpsomroepers en trommelslagers motiveren om te achterhalen wat hun eigen, lokale omroepers in het verleden droegen en/of riepen en/of voor geluid maakten. Vaak is deze specifieke kennis niet aanwezig en dat leidt tot onjuiste invulling van de omroeper (kleding, instrument, tekst).
  • Lessen blijven verzorgen over Tamboer Hoogeveen in muzieklessen bij scholen in en rondom Hoogeveen.
  • Op het moment dat er een interessant verhaal opduikt uit de archieven omtrent de trommelslagers en/of trommels, zorgen dat dit gedeeld wordt in de Hoogeveensche Courant en op Facebook.
  • De eigen archiefcollectie beschikbaar stellen voor tentoonstellingen elders in het land. Zo komen weer nieuwe mensen in aanraking met de trommelslagers uit Hoogeveen.
  • In Hoogeveen verbinding leggen met gelijkgestemden, buiten de grenzen van de eigen vereniging. Een informeel netwerk opbouwen samen met mensen uit muziekverenigingen, toneelverenigingen en kerken, zo een breder kader voor voortzetting van het erfgoed creëren.

 

2021-2023

  • Vergroten van het netwerk en het draagvlak.
  • Via (sociale) media aandacht blijven vragen voor de (geschiedenis van de) traditie.
  • Via bibliotheek en op basisscholen cursussen trommelen aanbieden.
  • Blijven werken aan het onderzoek en het boek over de traditie van de Tamboer van Hoogeveen.
  • Meegaan met de maatschappelijke ontwikkelingen en de ontwikkelingen in de kerk meenemen.
  • Actief de jeugd blijven betrekken en zo mogelijk een jeugdtrommelslager aanstellen.

2016-2020

  • De mogelijkheden blijven onderzoeken, plannen maken en activiteiten uitwerken voor het aantrekken en aanstellen van jeugdtrommelaars. 
  • Aandacht blijven geven aan de jeugd.
  • Op alle mogelijke momenten aanwezig zijn met de tamboers om het publiek te informeren over de traditie en waar mogelijk nieuwe trommelaars te werven.
  • Actief voortzetten en bijhouden van de activiteiten en de geschiedenis van de traditie rond Facebook en diverse websites.
  • Flexibel opstellen, ongeacht welke kerkgenootschappen in de centrumkerken terechtkomen.
  • Blijven zoeken naar activiteiten buiten de kerken om. 
  • Blijven werken aan het onderzoek en het boek over de traditie van de Tamboer van Hoogeveen.

 2014-2015

  • Actie opzetten om jeugdtrommelaars te werven.
  • Een nieuwe actieve jonge trommelaar aantrekken die andere jeugdtrommelaars wil betrekken 
  • Een Facebookpagina aanmaken voor de tamboer, waar regelmatig berichten op gezet worden. Veel berichten delen met Facebook van Oud Hoogeveen, met 5500 volgers.
  • Meewerken aan een scholenproject waarbij scholen zelf een boek schrijven, waarin de trommelslager een rol speelt. Kinderen zo breed op de hoogte houden van de traditie.
  • Via diverse media werken aan een grotere bekendheid van de Tamboer van Hoogeveen om die zo in te bedden bij bewoners en de politiek. 
  • In samenwerking met de gemeente starten met het trommelen voorafgaand aan grote vergaderingen van de gemeenteraad, zoals dat vroeger ook gebeurde.
  • Een goede samenwerking opzetten met de carbidschieters in Drenthe op het gebied van beleid, organisatie en politiek. 
  • Het historisch onderzoek uitbreiden.
  • Met oud en nieuw een trommelslagersprent met Nieuwjaarsgedicht verspreiden. Dat in lijn met de traditie maar modern uitvoeren, want digitaal verspreiden. 

Contact

Historische Vereniging Die Luyde van 't Hooge Veene
Zuiderweg 65
7907 CK
Hoogeveen
Website