De Schaelsbergergank of, in Valkenburgs dialect, de Sjaasbergergank trekt ieder jaar op de laatste zondag van juni de Schaelsberg op voor een openluchtmis bij de Kluis Valkenburg. Zangkoren en muziekkorpsen begeleiden de pelgrims bij deze bedevaart naar een voormalige kluizenaarswoning met een kapel op de berg.
Naast de kapel staan vele rijen banken, dit is de plek waar de pastoor van de Mauritiusparochie in Schin op Geul de volksmis opdraagt. Een zangkoor luistert de openluchtmis op en de schutterij houdt de erewacht. De pastoor zegent de speciale ‘teunisbroodjes’, die gebakken zijn met geneeskrachtige kruiden. Zij danken hun naam aan de patroonheilige van de Kluiskapel, Sint Antonius. De teunisbruèdsjes worden uitgedeeld aan de gelovigen.
Na afloop van de mis openen de schutters met kamerschoten de Leonarduskermis, die in de volksmond de Leijenaartskermis wordt genoemd. Het is een mix van traditionele en moderne attracties, aantrekkelijk voor een breed publiek. Religieuze en wereldlijke elementen worden samengevoegd in deze Limburgse traditie.
