Veelgestelde vragen vernieuwde Inventaris Immaterieel Erfgoed

De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland laat zien welk immaterieel erfgoed er in Nederland leeft. Immaterieel erfgoed zijn tradities, ambachten, festiviteiten en gewoonten die van generatie op generatie worden doorgegeven en die je een gevoel van identiteit geven. Het verandert mee met de tijd en komt tot uiting in de kleding die je draagt, de feesten die je viert, de manieren waarop we herdenken, het eten dat je eet en de manier waarop je dingen maakt. Denk bijvoorbeeld aan carnaval, het eten van heri heri tijdens Keti Koti, het maken van klompen, de minuut stilte op 4 mei. We willen met de Inventaris een zo breed mogelijk overzicht maken van het immaterieel erfgoed in Nederland. Dat overzicht is nooit af: de samenleving verandert, en immaterieel erfgoed verandert mee. Alle erfgoedpraktijken in de Inventaris zijn even belangrijk.

Alles wat je in de Inventaris vindt, is in samenwerking tot stand gekomen met iemand die dat immaterieel erfgoed beoefent en in leven houdt. Op zo'n pagina staat wat het erfgoed inhoudt, en wat iemands ervaring ermee is. Als dat nodig is, geven we ook extra uitleg of achtergrondinformatie. Ook laten we zien wat jij doet om het erfgoed toekomst te geven – dat noemen we borging.

Soms zijn er meerdere groepen of mensen die dezelfde culturele praktijk beleven en levend houden. Dan maken we samen één pagina, waar ieders verhaal op te vinden is. Zo ontstaat een veelzijdig beeld van het erfgoed. Iedereen die meedoet, krijgt een link naar de eigen website of sociale media.

De wereld verandert. En immaterieel erfgoed verandert mee. Steeds meer mensen willen hun tradities, rituelen of ambachten delen. Tegelijkertijd merkten we als KIEN dat we sommige groepen niet bereikten of dat zij ons niet bereikten. Dit kwam een representatief beeld van immaterieel erfgoed in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland niet ten goede. Ook moest iedereen die in de Inventaris wilde komen hetzelfde traject volgen, wat niet altijd goed aansloot bij de wens of behoefte van de erfgoedbeoefenaar(s). En de aandacht voor borging – hoe mensen hun erfgoed toekomst geven – was op de Inventarispagina's nog beperkt. De creatieve en inventieve manieren waarop mensen hun immaterieel erfgoed toekomst geven, kwam daarmee onvoldoende voor het voetlicht.

Daarom hebben wij de Inventaris vernieuwd. We willen een plek maken waar mensen zich welkom voelen, waar erfgoed gelijkwaardig wordt getoond, en waar ruimte is voor verschillende perspectieven. Samen met erfgoedgemeenschappen bouwen we aan een overzicht dat laat zien hoe levendig, veelzijdig en toekomstgericht immaterieel erfgoed in Nederland is. En dat volop inspiratie biedt op het gebied van borging – het levend houden van immaterieel erfgoed.

De grootste verandering is de weg naar de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Die stemmen we nu af op jouw persoonlijke situatie en erfgoedpraktijk. Vroeger waren er twee trajecten: een korte inschrijving voor het Netwerk en een langer, intensief traject voor de Inventaris. Dat is nu samengevoegd. Er is één Inventaris die al het immaterieel erfgoed zichtbaar maakt en als je hier iets aan wil toevoegen, gaan we graag met je in gesprek.

Ook de manier waarop we erfgoed laten zien is veranderd. Op de pagina’s in de Inventaris draait het om jouw visie: wat betekent deze traditie, dit ambacht of ritueel voor jou, en hoe geef je er een toekomst aan? Dat noemen we ook wel borging. Er is meer ruimte voor verschillende perspectieven, vooral als een erfgoedpraktijk op meerdere manieren of op verschillende plekken leeft.

Vanaf 24 juni 2025 zijn de eerste vernieuwingen zichtbaar. Voor wie goed kijkt, zijn vooral de veranderingen in de aanloop naar de Inventaris en onze werkwijze te merken. Maar ook voor het ongetrainde oog verandert er iets: vanaf die datum zie je op elke pagina in de Inventaris een melding bovenaan. Daarin staat dat we werken aan vernieuwing van de Inventaris. Je komt dus een mix van oude en al herschreven teksten tegen.

De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland is altijd in beweging – net als immaterieel erfgoed zelf. Wat je nu ziet, is het begin van de vernieuwing. Door alvast te delen wat er is, kunnen we samen verder bouwen.

Net als voorheen, nemen we (jouw) immaterieel erfgoed alleen op in onze Inventaris als jij dat zelf wilt. Samenwerking staat centraal: elke Inventarispagina wordt gemaakt in overleg met de gemeenschap of beoefenaar die het erfgoed beoefent. Ook blijft het doel van de Inventaris hetzelfde: zichtbaar maken welke culturele praktijken mensen in Nederland belangrijk vinden en willen doorgeven.

In de vernieuwde Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland maken we geen verschil meer tussen het Netwerk, de Inventaris of het Register van inspirerende voorbeelden. Alles komt samen in één overzicht: de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.

Heb je nu een Netwerkpagina? Dan wordt dat een Inventarispagina. Ook bestaande Inventarispagina’s worden aangepast aan de nieuwe werkwijze. Dat doen we stap voor stap, vanaf zomer 2025, en zoveel mogelijk samen met de erfgoedbeoefenaars en cultuurdragers zelf.

Sta je al in het Netwerk of in de Inventaris? Dan hoor je van ons. In de loop van 2025 nemen we contact met je op over je pagina. We willen samen kijken hoe we jouw pagina kunnen aanpassen aan de nieuwe werkwijze.

Omdat het om meer dan 400 erfgoedpraktijken gaat, kan dit even duren. Heb je vragen of wil je eerder iets met ons bespreken? Neem gerust contact op.

We werken toe naar één nieuw logo voor immaterieel erfgoed dat is opgenomen in de Inventaris. In 2026 komt er een nieuwe huisstijl, met een logo dat je kunt gebruiken in je eigen communicatie.

Heb je eerder een (gepersonaliseerd) logo van ons ontvangen? Dan mag je dat natuurlijk gewoon blijven gebruiken.

Je kunt nog steeds inloggen en bijvoorbeeld een evenement toevoegen aan je pagina.

Heb je vóór 2025 een plek gekregen in de Inventaris? Dan zijn de documenten en formulieren nog steeds gekoppeld aan je pagina, tot de nieuwe website er is. Daarna bewaren we ze op een andere plek. Je kunt ze altijd bij ons opvragen.

Had je een Netwerkpagina? Dan kun je de tekst of afbeeldingen niet meer zelf aanpassen. Wil je iets wijzigen of toevoegen? Neem dan contact op met KIEN – we denken graag met je mee.

Ja, dit kan nog steeds via de gebruikelijke manier. Het formulier om een evenement toe te voegen is versimpeld: je hoeft alleen maar de titel van je evenement, de locatie, datum en eventueel een link toe te voegen naar de activiteit (indien beschikbaar). 

Borging betekent: werken aan de toekomst van immaterieel erfgoed. Dat kan op veel manieren: door kennis over te dragen, nieuwe generaties te betrekken, je verhaal te vertellen of samenwerkingen aan te gaan. We helpen je daar graag bij door te kijken wat er in jouw specifieke situatie nodig is. Ben je op zoek naar inspiratie? Kijk dan eens rond in onze Kennisbank. Hier vind je podcasts, brochures, artikelen en video's vol met inspiratie en tips hoe jij jouw erfgoed een toekomst kunt geven. Heb je een specifieke vraag aan ons? Neem dan gerust contact op.

We beginnen altijd met een gesprek. Wat speelt er bij jouw traditie, festiviteit, ambacht of anderszins? Wat heb je nodig? Op basis daarvan kijken we samen wat past. We werken vanuit het uitgangspunt dat jij als beoefenaar je erfgoed het beste kent. Jij bent de expert, wij bieden ondersteuning.

Onze hulp kan heel verschillend zijn: van praktische tips tot een training, een doorverwijzing naar een partnerorganisatie of contact met andere erfgoeddragers. We organiseren ook gratis trainingen en netwerkdagen. Soms brengen we je in contact met een andere gemeenschap of instelling die beter past bij jouw vraag. We zoeken dus altijd naar maatwerk.

Op de vernieuwde Inventaris-pagina’s zie je steeds vaker wat mensen doen om hun erfgoed door te geven. Niet als lijstje onderaan, maar als verhalen, beelden of voorbeelden die écht laten zien wat er gebeurt.

Vanaf 2026 geven we die acties ook een vaste plek op onze nieuwe website. Daar koppelen we de Inventaris aan verhalen, interviews en artikelen uit onze kennisbank. Zo maken we samen beter zichtbaar hoe mensen in Nederland hun erfgoed levend houden.

Wil jij jouw borgingsactie met ons delen – bijvoorbeeld een filmpje, activiteit of project waar je trots op bent? Laat het ons weten!

Dan kun je je immaterieel erfgoed vanaf september 2025 bij ons aanmelden door een mail te sturen naar erfgoedzorg@immaterieelerfgoed.nl. Wij plannen dan een (bel)afspraak met je in. Samen kijken we of je kunt aansluiten bij een bestaande pagina of dat er ruimte is voor een nieuwe. Ook bekijken we of we je op andere manieren kunnen ondersteunen in het toekomst geven aan jouw culturele praktijk.

Nee, niet alles past in de Inventaris, maar we denken altijd met je mee. De Inventaris is bedoeld voor immaterieel erfgoed dat leeft – dat wil zeggen: culturele praktijken, tradities, rituelen, ambachten en gebruiken die door mensen vandaag de dag worden beoefend en doorgegeven.

We kijken daarom samen of:

• het gaat om immaterieel erfgoed (en niet alleen om objecten of historische verhalen);
• het erfgoed op dit moment wordt beleefd en doorgegeven;
• er al een bestaande pagina is;
• er behoefte is aan steun of advies bij het toekomstbestendig maken (borging) van de praktijk;
• de praktijk aansluit bij de Ethische Uitgangspunten van UNESCO en niet indruist tegen Nederlandse wetgeving.

Past iets niet helemaal binnen de Inventaris? Dan kijken we graag samen naar andere mogelijkheden, zoals een plek in de kennisbank of een samenwerking op een andere manier.

Nee, dat hoeft niet meer. Je hoeft geen borgingsplan meer te schrijven om op de Inventaris te komen.

In plaats daarvan gaan we met je in gesprek. We zijn benieuwd: wat speelt er bij jouw culturele praktijk? Heb je zorgen of juist plannen om het erfgoed toekomst te geven? Vanuit jouw situatie kijken we samen wat er nodig is. Soms helpt een borgingsplan daarbij – dat kan, maar het is geen verplichting meer.

We denken graag met je mee. Dat doen we zelf of samen met een van onze partners.

Nee, maar we bieden het graag aan als je daar behoefte aan hebt. We organiseren meerdere keren per jaar een gratis training rond het borgen van immaterieel erfgoed. In onze agenda vind je een actueel overzicht (we zijn de trainingen voor dit jaar nog aan het inplannen, dus die data verschijnen binnenkort).