De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Het uitrukken van de Diepenheimse Schutterij omvat drie onderdelen: een week voor het eigenlijke feest de aankondiging van het uitrukken, dan op de dag zelf de optocht langs het oude gemeentehuis en de drie kastelen en ten slotte het hoogtepunt, de volksspelen. De aankondiging wordt gedaan door Klepperderk, de stadsomroeper, en de bestuursleden van de Schutterij, onder begeleiding van tamboers en het dweilorkest ‘De Kleppers’. Zij maken een rondgang door Diepenheim om de inwoners uit te nodigen voor het feest een week later. De optocht en het volksfeest vinden altijd plaats op de zaterdagmiddag van het laatste volle weekend van september. De optocht bestaat uit officieren, vele anderen met een specifieke functie, het schutterskoningspaar en het jeugdkoningspaar, allen in traditionele kostuums. Verder nemen de Harmonie Diepenheim, de Stedeker Krummels en de Landelijke Rijvereniging deel aan de optocht. Piassen hebben een speciale rol in het geheel. Zij worden gespeeld door ongetrouwde jongemannen. Hun kleding wijkt af van die van de andere leden en hun handen en gezicht zijn zwart gemaakt. De piassen hebben het aloude recht om tijdens de optocht ongehuwde meisjes zwart te maken. De optocht trekt langs het oude gemeentehuis en de drie bewoonde kastelen. Op het gemeentehuis wordt de optocht ontvangen door het college van burgemeester en wethouders en in de kastelen door de bewoners. De koningsparen worden door de kapitein voorgesteld aan de bewoners van de kastelen en ontvangen geschenken. De optocht trekt ten slotte naar het feestterrein, waar de volksspelen plaatsvinden. Deze bestaan uit het koningsschieten voor de mannen, het vogelgooien voor de vrouwen, het kuipsteken en de stoelendans. De winnaars van het koningsschieten en het vogelgooien vormen het nieuwe schutterskoningspaar, dat het jaar erop meegaat met de optocht.

Beoefenaars en betrokkenen

De Schutterij heeft ruim elfhonderd leden op een inwonersaantal van 2800. Lid worden is pas mogelijk vanaf zestien jaar, 90 % van de jongeren van die leeftijd doet dat. De Diepenheimse Schutterij heeft een sociale, culturele en toeristische functie.

Geschiedenis en ontwikkeling

Aan het einde van de achttiende eeuw verviel de beschermende functie van de drie schutterijen en ontstond er één gezamenlijke schutterij. Deze had vooral een sociale functie. Het schieten werd als spel beoefend tijdens het jaarlijkse schuttersfeest. Met uitzondering van de crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog is het koningsschieten een jaarlijkse traditie. In de jaren negentig is bepaald dat de Schutterij uitrukt op de zaterdag van het laatste volle weekend in september. Ook het vertrekpunt is verschillend geweest: was het eerst een (wisselend) café, vanaf 1987 is het vertrekpunt het eigen verenigingsgebouw geworden. De optocht trekt tegenwoordig langs drie kastelen en beslaat ongeveer vijf kilometer. In het begin was de stoet klein en bestond uit ongeveer twaalf leden van de Schutterij en de harmonie. De kleding was eenvoudig. De piassen hadden al wel hun speciale kostuums. Vanaf 1970 mochten er vrouwen meelopen met de optocht en is het vogelgooien geïntroduceerd als spel. In de jaren tachtig groeide het ledenaantal van de Schutterij, dus werd ook de optocht groter en kwamen er functies bij, zoals marketentsters, vlaggendragers, een vaandeldrager en Klepperderk. Het vogelgooien voor de damesleden is in 2017 vervangen door het schieten op roosjes (evenals voor de herenleden). Dit gebeurt nu in het weekend voorafgaand aan het feest, zodat de koning en koningin datzelfde jaar deel kunnen nemen aan het Uitrukken van de Schutterij.

Borgingsacties

2021-2024

  • Het blijven enthousiasmeren van de jeugd, o.a. door gratis aspirant-lidmaatschap voor jongeren van groep 8 t/m de leeftijd van 15 jaar. Verder actief blijven benaderen van jongeren via vriendengroepen en (jeugd)verenigingen.
  • Doorgaan met het in 2017 ingestelde, inmiddels heel populaire koningsschieten voor dames. 
  • Doorgaan met het geven van gastlessen op basisscholen. Nieuwe vrijwilliger zoeken die dat op zich wil nemen.
  • In aanloop naar het honderdjarig bestaan van de Diepenheimse Schutterij in 2023, het predicaat 'Koninklijk Onderscheiden' aanvragen. Bij het jubileum waarschijnlijk wat extra festiviteiten organiseren.
  • Het weekend voorafgaand aan het Schuttersfeest het Jeugdschuttersfeest (groep 3-8) organiseren met een spelletjescircuit voor een jeugdkoning en jeugdkoningin en een voorstelling.
  • Misschien een nieuwe publicatie uitgeven t.g.v. het honderdjarig bestaan van de Diepenheimse Schutterij in 2023.
  • Het actief benaderen van mogelijke kandidaten voor de opengevallen bestuursfuncties.
  • Nieuwe inwoners van Diepenheim informeren over het bestaan van de Diepenheimse Schutterij en de daarbij behorende tradities (ledenwerfactie).
  • Gezamenlijk met de overige zomerfeesten in de gemeente Hof van Twente jaarlijks in gesprek gaan met gemeentelijke overheden en politie over (lokale) wet- en regelgeving.
  • Deelnemen aan het zgn. Kring-overleg; een overleg tussen de organisaties van verschillende feesten in de regio.
  • Lid zijn van de Vogelschiet Vereniging Twente (= VVT). De VVT stelt zich ten doel om het koningsschieten en het vogelschieten te behouden voor de toekomst, ondanks de vele wet- en regelgeving.
  • Een ruimere financiële basis verkrijgen door zich de komende periode te richten op het aanvragen van subsidies, het verwerven van financiële ondersteuning uit fondsen en het vinden van extra sponsoren.

2018-2020

  • Als Diepenheimse Schutterij blijven deelnemen aan diverse plaatselijke evenementen en mede hierdoor de geschiedenis van de Diepenheimse Schutterij laten zien en de tradities van de Diepenheimse Schutterij uitdragen.
    Met aspirant-leden en jongeren in gesprek gaan over hun ideeën over de Diepenheimse Schutterij en ze de gelegenheid geven om op zaterdagmiddag deel te nemen aan een onderdeel van de volksspelen.
  • N.a.v. een enquête beginnen met het organiseren van Koningsschieten voor dames. Dit onder het motto: om een traditie over te kunnen dragen naar volgende generaties moet een traditie mee gaan met de tijd.
  • Het is de bedoeling jaarlijks een "gastles" te gaan geven op de plaatselijke basisschool, bestaande uit geschiedenisverhalen vertellen in traditionele kledij, een quiz en een informatieboekje dat uitgedeeld wordt.

2015-2017

  • Jongeren actief en meer "projectmatig" bij de vereniging betrekken in plaats van deel te laten nemen aan commissies of bestuur.
  • Als Diepenheimse Schutterij bezoeken van verschillende (jeugd)verenigingen waar veel jongeren aanwezig zijn om uitleg te geven over de traditie van de Diepenheimse Schutterij, de geschiedenis van de traditie en de vele activiteiten die nodig zijn om de Diepenheimse Schutterij en zijn traditie in stand te houden.
  • Als vereniging naar buiten treden door middel van gebruikmaking van social media (Facebook, Twitter).
  • Via websites van andere zomerfeesten binnen de gemeente Hof van Twente en de websites van andere plaatselijke verenigingen meer naamsbekendheid geven aan de Diepenheimse Schutterij.
  • Instellen van een gratis aspirant-lidmaatschap voor jongeren tussen 12 en 16 jaar. Hierdoor wordt deze belangrijke leeftijdsgroep directer betrokken bij de Schutterijen is de stap om gewoon lid te worden nog kleiner.
  • Bezoeken van de basisschool (1 à 2 keer per jaar) om uitleg te geven over de geschiedenis en de tradities van de Diepenheimse Schutterij.

Contact

Diepenheimse Schutterij
Raadhuisstraat 3
7478AG
Diepenheim
Website