De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Sint Sebastianus is een schuttersbroederschap, maar op de eerste plaats een kerkelijke broederschap. De leden nemen niet deel aan schietwedstrijden of het Oud Limburgs Schuttersfeest. Een belangrijke activiteit van Sint Sebastianus is het meelopen in de jaarlijkse Stadsprocessie in Kerkrade, waarbij het Heilig Sacrament door de straten wordt gevoerd. Onder een draaghemel loopt de priester met de monstrans waarin de Heilige Hostie, het Heilig Sacrament, zichtbaar is. De Stadsprocessie wordt besloten met een eucharistieviering in de openlucht, waarbij de Koning van de broederschap, geflankeerd door de beide schuttersmeesters, bij het altaar zit. Na de Heilige Mis houden de leden van de broederschap ’s middags hun jaarlijkse Koningsvogelschieten. De Koning fungeert als voorzitter van de broederschap. Op de patroonsdag 20 januari of de eerste zondag erna, voegt de Koning een schild toe aan de zilveren vogel, waaraan via een ketting al meer dan tweehonderd schilden zitten. Bij officiële gelegenheden draagt de Koning de zilverschat.

Beoefenaars en betrokkenen

De schuttersbroederschap bestaat uit maximaal twintig getrouwde katholieke mannen, maar veel mensen in Kerkrade en omgeving voelen zich betrokken bij de organisatie. De broederschap is verankerd in de parochiegemeenschap van Kerkrade. Het geüniformeerd en plechtstatig optreden van de broederschap trekt altijd toeschouwers. Veel mensen uit Kerkrade zijn trots op de broederschap.

Geschiedenis en ontwikkeling

De Schuttersbroederschap Sint Sebastianus werd in 1617 in Kerkrade opgericht door landvoogdes Isabella Clara Eugenia van Oostenrijk, in haar hoedanigheid als gouvernante van het hertogdom Brabant. In die tijd werden processies van katholieken verstoord door protestanten. In de statuten van dat jaar werd nadrukkelijk vermeld dat de schutters de taak hadden om het meedragen van het Heilig Sacrament te beschermen. Het oudste zilveren schild dat nog altijd aan de zilveren vogel hangt, dateert uit 1617. Het Legezbuch, het oudste archiefstuk van de schuttersbroederschap, beslaat de periode 1794-1922. Tot 1925 werd bij het Koningsschieten met een buks geschoten, nadien werd de kruisboog gebruikt. Het koningsschieten is na de Heilige Mis die gehouden wordt na de Stadsprocessie. Aanvankelijk werd de patroonsdag op de feestdag van de Sint Sebastianus, 20 januari, gevierd. Sinds 1969 wordt die dag altijd op een zondag gevierd, op of kort na die datum. Het koningszilver is een rijke schat voor de broederschap. In 1981 werd besloten alleen de koningsschilden aan de zilveren vogel te laten hangen en de overige schilden tentoon te stellen in een vitrinekast in de kerk in Kerkrade. Voor velen was het een grote schok toen eind mei 2013 bleek dat het tien kilogram zware koningszilver per ongeluk was meegegeven aan de afvalophaaldienst. Door een toeval werd het zilver in februari 2014 bij een huiszoeking door de politie teruggevonden. De schat wordt nu nog meer dan voorheen door de broederschap gekoesterd.

Borgingsacties

2021-2024

  • Waarschijnlijk meer exemplaren drukken van het grote boek met de geschiedenis van de Broederschap van 1617-2017 voor geïnteresseerden.
  • Bijhouden van de website, dit is belangrijker geworden door Corona.
  • Onderling contact houden via de e-mail of via de app van de Broederschap.
  • Samenwerking met zusterverenigingen uit de buurt, Eygelshoven en Herzogenrath (D).
  • Een nieuw lid formeel opnemen in het bestuur. 
  • Wellicht aanpassen van de toelatingseisen voor nieuwe leden, commissie instellen die daarnaar gaat kijken.
  • Doorstroming van nieuwe leden vanuit een jongerenafdeling, de Herehemeldragers, die de hemel dragen waar de priester onder loopt. Dit zijn vaak de kinderen van schutters die helpen als er hulp nodig is.
  • Blijvend aandacht geven aan de veiligheid van het koningsvogelschieten.
  • Zorgdragen voor iemand in de Broederschap die bij de gemeente werkt voor het aanvragen van de vergunning.

2018-2020

  • Het intensiveren, uitbreiden en verbeteren van contacten om aan genoeg leden te komen.
  • Daarnaast, het - indien nodig - aanpassen van de toetredingseisen om het ledenbestand op peil te houden.
  • De veiligheidsmaatregelen van het vogelschieten verbeteren.
  • Uitgeven van een kalender met foto's, gebruiken en (historische) gebeurtenissen.

 2015-2017

  • I.v.m. het 400-jarig bestaan een boekwerk over de historie van de Broederschap laten drukken in een oplage van 50 stuks (204 pagina's).
  • Een boekwerkje "400 jaren oud - eeuwig jong"  uitgeven over recente historie en verslag Rome-reis in 2018.
  • Exemplaren van de boeken naar de plaatselijke bibliotheken sturen.

Contact

Schuttersbroederschap "St. Sebastianus" 1617 Kerkrade
Markt 29
6461 EC
Kerkrade
Limburg
Nederland
Website