Terugblik SIEF conferentie 'Breaking the rules? Power, participation, transgression'

Participatie en meerstemmigheid

Tussen 19 en 24 juni vond de 15de congres van de International Society for Ethnology and Folklore (SIEF) plaatsBreaking the rules? Power, participationtransgressionMet rond 1200 deelnemers was de –deze keer digitale – conferentie een groot succes. Het Kenniscentrum was vertegenwoordigd door een bijdrage van Jet Bakels in het panel The aftermaths and futures of participatory culture in museums and heritage sector. Daarin kwamen verschillende interessante casussen aan de orde, onder meer over de wijze waarop herinneringen en persoonlijke ervaringen die verbonden zijn met wijken en gebouwen levend gehouden kunnen wordenIn een andere presentatie stond een migrantengemeenschap centraal. Hierin werd hun betrokkenheid bij een expositie waarin zij hun verhalen en beelden, verbonden met een standsdeel getoond. De nadruk lag steeds op de vraag hoe je participatie kan bevorderen en de eigen stem te laten klinken. 

Dier_Mens_en_Traditie_Het_Natuurhistorisch_7_foto_Aad_Hoogendoorn_3e14d2744f

Foto: Aad Hoogendoorn

Erfgoedgemeenschappen aan het woord

Die eigen stem stond ook centraal in de bijdrage van Kenniscentrum-collega Jet Bakels. De openbare ruimte was in dit geval het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam, en de stemmen kwamen van erfgoedgemeenschappen die een vorm van immaterieel erfgoed met dieren beoefenden, zoals bij voorbeeld het postduiven vliegen, diverse paardentradities, de herder en zijn kudde, en de valkenjacht. Onder de noemer ‘Dier, Mens & Traditie’ is de expositie samengesteld op initiatief van het KIEN, en in co-creatie met het museum en de diverse erfgoedgemeenschappen (nog te zien tot januari 2022).

Uitgangspunt was dat de erfgoedgemeenschappen – of in ieder geval een vertegenwoordiger – hun eigen verhaal vertellen. Ook de getoonde objecten werden door hen aangebracht. Een voorbeeld dus van een directe participatie van erfgoedgemeenschap in de representatie van hun erfgoed in een museale context. Voor een kritische evaluatie is het nog te vroeg, maar er werd in het panel gediscussieerd over de rol van de tentoonstellingssmaker/erfgoedpecialist. Hoe kritisch stel je je bijvoorbeeld op jegens je onderwerp? Ben je alleen een doorgeefluik en in hoeverre stuur je de informatie? De insteek van de makers van deze tentoonstelling was in ieder geval dat de bezoekers, waaronder ook de erfgoedgemeenschappen zelf, aan een speciaal hiervoor ontworpen dialoogtafel ook kunnen praten over hun visie op en omgang met dieren. En zo misschien hun eigen ideeën vanuit een ander oogpunt bekijken. Via een QR code kan een boodschap worden achtergelaten als feedback voor de makers van de tentoonstelling. 

Alle rechten voorbehouden