De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

De Buurtspraak is een traditie die al eeuwenlang bestaat om de belangen van de inwoners van ‘het dorp’ te behartigen. Op de derde donderdag van september wordt tijdens de Buurtspraak overlegd over de buurt, bijvoorbeeld over het opschonen van de heide en het buurtbos. Vooraf worden de klokken van de Oude Kerk geluid, als oproep om naar de Buurtspraak te komen.

De taken die de Buurtspraak bij de oprichting had, zijn nu grotendeels overgenomen door de lokale overheid. Maar nog altijd komen de ‘geërfden’ bijeen om te praten over het bezit van de Buurt, het "Buurtbos", maar ook over het onderhoud van de heide (niet meer in bezit) en de Edese schaapskudde waarvan de Buurt in 1953 (mede)oprichter was. Jaarlijks organiseert men de Natuuropschoondagen op de Eder Heide voor Edese Schooljeugd en is de Buurt betrokken bij het beleefbaar maken en houden van de historische Wildwal van Lunteren naar Wageningen.

 

Beoefenaars en betrokkenen

De ‘geërfden’ van de Buurt Ede en Veldhuizen. Van oorsprong zijn dit de eigenaren van een huis en erf en/of bouwland in en rond het oude dorp Ede, die gezamenlijk eigenaar zijn van de ‘woeste’ gronden in de Buurt Ede en Veldhuizen. Nog altijd zijn het de eigenaren aan wie het buurtbestuur verantwoording af legt.

Het Buurtbestuur overlegt met verschillende partijen, zoals Rijkvastgoedbedrijf en Ministerie van Defensie over de heidegebieden, met cultuurhistorische instellingen en met het gemeentebestuur.

Geschiedenis en ontwikkeling

De buurtspraak kent een lange traditie. Het oudste bewaard gebleven Buurtboek dateert uit het jaar 1596. Oudere jaargangen zijn tijdens een grote brand in 1635 verloren gegaan. In het Buurtboek werden alle beslissingen van de buurtspraak vastgelegd. Door de opkomst van zowel de plaatselijke, provinciale als landelijke overheid is de betekenis van de Buurtspraak sterk veranderd. De Buurtspraak is veranderd van een ‘lokale overheid’ naar een betrokken gemeenschap met een cultuurhistorische blik in de moderne maatschappij. De Buurtrichter en Buurtmeesters nemen deel aan vele overleggen en initiatieven die relevantie hebben met cultuur, cultuurhistorie en maatschappelijke belangen.

Borgingsacties

2022-2025

  • Voortzetten van de ingeslagen weg om de Buurtspraak en haar historische achtergronden te implementeren in de moderne samenleving en bestuurscultuur. 
  • Door evenementen media-aandacht genereren. 
  • Contacten met basisscholen aanhalen en nieuw spel voor de jeugd laten maken. 
  • Met onze partners van het Erfgoedcentrum overleggen wat al mogelijk is om ervoor te zorgen dat het Erfgoedcentrum een ontmoetings- en informatieplek wordt. 
  • De Buurtspraak omvormen naar een orgaan dat de invloed van burgers bij besluitvorming en regelgeving weer laat meewegen. Bedenken op welke aandachtsgebieden de Buurtspraak zich dan moet richten.  
  • Nieuwe vrijwilligers voor het bestuur werven door ze persoonlijk aan te spreken. 

2019-2021

  • Het geven van voorlichting, lezingen en erfgoededucatie; zo wordt er op scholen in groep 8 een democratisch spel gespeeld genaamd ‘Terra Nova’, waar scholieren hun eigen democratie kunnen bouwen. 
  • Verder uitbreiden van de samenwerking en het intensiveren van de contacten met andere lokale erfgoedpartijen, onder meer bij de oprichting van een nieuw centraal erfgoedcentrum voor Ede.
  • Werken aan de zichtbaarheid van de Buurtspraak door onder andere deel te nemen aan uitzendingen van de Lokale Omroep Ede en door samen te werken met de Ridders van Gelre van Omroep Gelderland.
  • Als buurtschap de betrokkenheid bij de gemeente continueren op het gebied van gebiedsontwikkeling als het gaat om een (cultuur)historisch karakter.
  • Deelnemen aan activiteiten waarbij de Buurt zich kan profileren als zijnde betrokken bij (cultuur) historische en maatschappelijke projecten.
  • Betrokken zijn bij gemeentelijke initiatieven, zoals de 'Natuur opschoondagen'.

 

Contact

Buurt Ede en Veldhuizen
Buitenzorglaan 8
6712 GN
Ede
Gelderland
Nederland
Website