De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Het woord 'Mop' is streektaal voor koekje.

De Oprechte Dalfser mop wordt gebakken van fijn gemalen bloem, roomboter uit het Vechtdal en diverse kruiden. Nadat het deeg is gekneed, worden de koekjes met een speciale machine uitgezet op een bakplaat. Dankzij een uitgekiend bakproces worden de specifieke smaak en geur verkregen die de Oprechte Dalfser Mop kenmerken.

Het receptuur van de Oprechte Dalfser Mop is geheim. De huidige bakker, bakkerij van der Most, heeft hiervoor bij de overdracht van Bakkerij Frijling een geheimhoudingsplicht getekend.

Waar de Oprechte Dalfser Mop eeuwen geleden voornamelijk verkocht werd op kermissen en jaarmarkten wordt deze momenteel alleen verkocht bij de winkels van Bakkerij van der Most en bij supermarkten  en horeca in Dalfsen en omstreken. De traditie van het kopen en het eten van de Dalfser Mop voor diverse gelegenheden wordt nog steeds in ere gehouden. In vroegere tijden werd het koekje vaak alleen gekocht om weg te geven als geschenk. Tegenwoordig koopt men het koekje ook voor eigen consumptie.

Beoefenaars en betrokkenen

Het ontstaan van de Oprechte Dalfser Mop traditie ligt bij de familie Frijling. Zij hebben de receptuur en de werkwijze ontwikkeld die bij de overname van de bakkerij, in 2011, overgegaan is naar bakkerij van der Most.

Voor inwoners van Dalfsen is de traditie van de Oprechte Dalfser Mop een culinaire specialiteit die onlosmakelijk aan hun woonplaats is verbonden.

De Historische Kring Dalfsen bewaart het archief waarin de historie en het beeldmateriaal van de Oprechte Dalfser Mop traditie is opgenomen.

Geschiedenis en ontwikkeling

De Dalfser moppen stammen waarschijnlijk uit 1784. Volgens een familieverhaal heeft bakker Gerrit Frijling bij het bakken van koeken een fout gemaakt. In 1784 schoof hij in zijn bakkerij in de Prinsenstraat in Dalfsen een blik de oven in waarop bolletjes deeg lagen. Het was naar alle waarschijnlijkheid de bedoeling dat het een klein soort peperkoek zou worden, maar het pakte anders uit. Toen Freijling de oven opentrok, snoof hij de geur op van een baksel dat hij niet kende. De koeken waren kleiner en veel harder, maar het baksel rook lekker en de koekjes smaakten heerlijk. Hij nam ze mee naar de jaarmarkt en noemde de nieuwe koekjes ‘Dalfser moppen’. Het koekje viel bij het publiek in de smaak en de moppen waren snel verkocht. Dit succes kreeg navolging en er werd geprobeerd om de Dalfser moppen te imiteren. De smaak van de Dalfser moppen bleek echter niet te evenaren. Het gevolg van de concurrentie was dat de Dalfser moppen ‘Oprechte Dalfser moppen’ gingen heetten. De Oprechte Dalfser moppen werden op zeker moment door heel Nederland, behalve in de zuidelijke provincies, verkocht. 'Gewone' mensen trakteerden zichzelf en hun familie op dit koekje. Tegenwoordig is het koekje een luxeartikel en is het niet meer landelijk verkrijgbaar, maar enkel bij de bakker die de Moppen bakt en enkele andere verkooppunten in Overijssel.

Borgingsacties

2022-2025

  • Blijven luisteren naar klanten en samenleving. 
  • Kijken wat er qua wet- en regelgeving mogelijk is voor aanpassing receptuur.  Ook i.v.m. tekort aan grondstoffen mogelijk kiezen voor lokale producent. 
  • Doorgaan met de huidige samenwerkingspartners. 
  • Nieuw film- en fotomateriaal maken en zelf opslaan. 
  • Plan voor overdracht receptuur aan het maken. In geval van nood kent de huidige bakker ook het recept. 
  • Doorgaan met inzet van de huidige communicatielijn, iets meer de traditie laten zien. Van tijd tot tijd speciale acties om de Dalfser mop en traditie onder de aandacht te brengen. 

2018-2021

  • De jongere generatie bakkers van Bakkerij van der Most zelf opleiden zodat zij later eventueel de Oprechte Dalfser Mop kunnen bakken.
  • De Oprechte Dalfser Mop terugbrengen in de authentieke geschenkverpakking, met daarop in het kort het verhaal van het koekje. Op deze manier afnemers bekend maken met het verhaal en wordt het koekje leuk om te geven als geschenk.
  • In communicatiekanalen (website, social media, narrow casting)  het verhaal van de Oprechte Dalfser Mop traditie laten zien door middel van film- en fotomateriaal.

Contact

Bakkerij van der Most
Schoolstraat 55
8152 AR
Lemelerveld
Overijssel
Website