Groepsfoto: directoraat Cultuur van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. Vereniging Saamaka gemeenschappen (VSG), Marron Platform Suriname, NAKS, Stichting Khose
Ons werkbezoek in Suriname startte met een training en presentatie aan het directoraat Cultuur van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. Hierin deelden wij vanuit het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) onze werkwijze in Nederland rond het inventariseren en borgen van immaterieel erfgoed, in nauwe samenwerking met gemeenschappen. Deze sessie vormde een belangrijke basis voor verdere uitwisseling en samenwerking.
"Een samenwerking die uitgroeide tot een levendig netwerk van cultuurdragers"
De afgelopen achttien dagen waren een rijke reis door de diversiteit van Suriname, waarin we samen met verschillende gemeenschappen hebben gewerkt aan het versterken van immaterieel erfgoed. Elk bezoek, elke workshop en elk gesprek bracht nieuwe inzichten, verbindingen en inspiratie. Wat begon als een samenwerking tussen erfgoedpartners en KIEN, groeide uit tot een levendig netwerk van mensen die zich inzetten voor het behoud van hun cultuur en tradities. Hoe erfgoed wordt gedragen door mensen
Onze reis begon in Nieuw Aurora, waar we samenkwamen met de tribale Marron-gemeenschap. De dag stond in het teken van bewustwording: waarom is immaterieel erfgoed belangrijk, en hoe kunnen we het doorgeven aan toekomstige generaties? De storytelling-sessie – krachtig en persoonlijk – bracht niet alleen verhalen tot leven, maar liet ook zien hoe erfgoed gedragen wordt door mensen. De drie trainers vanuit Vereniging Saamaka Gemeenschappen (VSG), getraind door KIEN, vervulden een sleutelrol. Zij inspireerden hun gemeenschap met hun kennis en enthousiasme.
Van links naar rechts: Dikembe Abiansi, Jean-marie ( Marron Platvorm Suriname), Sherlien Sanches (KIEN), Sharmaine (Stichting Khose) Lukas Eleuwarin (KIEN), Monalisa Sabajo, Kevin Jubithana (stichting Khose), Noris Bannafoo (VSG)
Vanuit Nieuw Aurora trokken we verder naar Sana Budaya, waar we samenwerkten met de Vereniging Herdenking Javaanse Immigratie (VHJI). Voor 75 jongeren organiseerden we een interactieve dag rondom Javaans-Surinaams erfgoed. Workshops over Pencak Silat, Batik en Gamelan werden afgewisseld met persoonlijke verhalen van cultuurdragers. Door de impact van deze culturele erfgoeddag is er een grotere behoefte ontstaan bij jongeren aan meer cultuureducatiedagen. De twee jongeren die door KIEN zijn getraind, lieten zien dat erfgoed niet alleen het verleden is – maar leeft in het nu.
Workshops over Pencak Silat, Batik en Gamelan werden afgewisseld met persoonlijke verhalen van cultuurdragers.
Jongeren nemen het voortouw, ouderen slaan bruggen
Ook in Santigron kwamen generaties samen tijdens een bijzondere workshop van het Marron Platform Suriname. Jongeren namen het voortouw, maar het waren de ouderen die met hun verhalen de brug sloegen naar het verleden. De kracht lag in de wisselwerking: jongeren leerden hoe zij erfgoed kunnen levend houden in een moderne context, en ouderen zagen hoe hun kennis voortleeft in nieuwe vormen. Deze bijeenkomst gaf een krachtige impuls aan de gemeenschapszin en het gedeelde erfgoedbewustzijn.
Afro-creoolse tradities borgen en delen met een breder publiek
Daarna volgde een waardevolle samenwerking met NAKS, een organisatie die zich al decennialang inzet voor de Afro-Creoolse cultuur. De training richtte zich op het in kaart brengen en borgen van erfgoed. De organisaties uit de Afro-Creoolse gemeenschappen verdiepten zich in de vraag hoe zij hun tradities niet alleen kunnen behouden, maar ook delen met een breder publiek. Het enthousiasme en de onderlinge steun maakten duidelijk dat deze gemeenschap klaar is om haar erfgoed nog sterker zichtbaar te maken.
Duurzame relaties en wederzijds leren
Tot slot bezochten we het Inheemse dorp Bigi Poika, waar we gastvrij werden ontvangen door trainers van Stichting Khose. Het werd een dag vol verwondering en respect. De overdracht van traditionele kennis – zoals de medicinale werking van planten – liet zien hoe rijk en diepgeworteld het erfgoed van deze gemeenschap is. De bijeenkomst onderstreepte het belang van duurzame relaties, waarin wederzijds leren centraal staat.
Een gezamenlijke toekomst
Wat al deze ontmoetingen met elkaar verbindt, is de kracht van gemeenschappen. Jong en oud, traditioneel en vernieuwend – iedereen draagt op zijn of haar manier bij aan het behoud van erfgoed. De gezamenlijke presentatie op 26 maart markeert niet het einde, maar juist het begin van een nieuwe fase: richting beleidsmatige erkenning, structurele ondersteuning en duurzame samenwerking. Met trots kijken we terug op wat er al is bereikt. En met vertrouwen kijken we vooruit – samen met de gemeenschappen, partners en nieuwe generaties erfgoeddragers.