De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

De Brabantsedag in Heeze is een jaarlijks terugkerend evenement op de laatste zondag van augustus. Het hoogtepunt van deze dag is de cultuurhistorische parade die door de straten van het dorp trekt. Zestien wagenbouwersgroepen kiezen uit een overkoepelend thema een eigen thema, waarover ze een huizenhoge wagen ontwerpen en bouwen. De thema’s hebben altijd een connectie met de geschiedenis van (Hertogdom) Brabant. Het doel is om het onderwerp op creatieve en eigentijdse wijze te verbeelden met behulp van een praalwagen, spel, muziek, dans, kleding en grime. De wagens worden gemaakt van metaal, hout, plaatmateriaal, piepschuim, textiel en vele andere materialen. Ieder jaar laten de wagenbouwers innoverende technieken in hun wagens terugkomen. Het bouwen gebeurt in de zomermaanden, maar de wagenbouwersgroepen zijn het hele jaar door actief bezig met de Brabantsedag.

Beoefenaars en betrokkenen

De zestien wagenbouwersgroepen hebben samen circa 2000 deelnemers, waarvan een groot deel ook deelneemt aan de parade. De inwoners van Heeze zijn veelal betrokken als deelnemer of als toeschouwer. De organisatie ligt bij de Stichting Brabantsedag, die nauw samenwerkt met de gemeente Heeze-Leende. De Brabantsedag bouwt op vele vrijwilligers met uiteenlopende expertises, die samen invulling geven aan de opzet en randvoorwaarden van het evenement. Van belang zijn ook de sponsors en de Stichting Vrienden Brabantsedag.

Geschiedenis en ontwikkeling

In 1957 ontstond in herberg De Zwaan het initiatief voor de jaarlijkse Brabantse cultuurhistorische optocht. Een jaar later trok de eerste optocht door de straten van Heeze. De eerste jaren was de optocht een parade van oude ambachten. Doorgaans werden de wagens vormgegeven door achttien wagenbouwersgroepen. Lange tijd namen niet alleen groepen uit Heeze, maar ook uit andere plaatsen in Nederland en België deel. Vanaf de begintijd waren er naast de optocht exposities, muziekuitvoeringen en andere culturele presentaties op de Brabantsedag in Heeze. Steeds werd er door de organisatie gezocht naar een mix van kwaliteit en toegankelijkheid voor een groot publiek.

Halverwege de jaren zestig kreeg de optocht steeds meer een theatraal karakter, met historische taferelen en een centraal thema. In de jaren zeventig kreeg de Brabantsedag een meer ‘Groot-Brabants’ karakter doordat de inbreng vanuit Vlaanderen in het festival verder toenam. Vanaf de jaren tachtig had een verdere professionalisering van het festival plaats. De praalwagens ontwikkelden zich steeds meer tot decorstukken van een totaaltheater waarbij spel, zang, grime, kleding en dans belangrijk zijn. Door veel aandacht voor vernieuwing en innovatie ontwikkelde het festival zich tot een evenement voor jong en oud dat sterk in de Heezer gemeenschap is geborgd. Het is een evenement waar een zeer groot deel van de gemeenschap bij betrokken is. Een traditie die met de lepel ingegoten wordt en dan ook in het DNA van nagenoeg iedere Heezenaar zit. Vanaf 2018 is de Brabantsedag geen negendaags festival meer, maar wordt de focus op enkel de laatste zondag van augustus gelegd.

Borgingsacties

2022-2024

  • Nieuwe initiatieven van wagenbouwgroepen worden omarmt en hiervoor worden een reservering in de financiën gemaakt.
  • Er wordt onderzocht of en hoe de betrokkenheid in Leende en Sterksel vergroot kan worden.
  • Langs de route worden voor het publiek vermaak en horeca activiteiten ontwikkeld om het publiek meer ‘vast te pakken‘ en ‘vast te houden’.
  • Er wordt onderzocht of de jurering moet worden herzien zodat de bezoeker zich in de jurering herkent.
  • het organiseren van een open dag bouwplaatsen kan helpen om het publiek te betrekken en naar de parade te lokken.
  • Omdat vaste bezoekers een goede reclamezuil zijn van de Brabantsedag gaat men aantrekkelijke arrangementen aan bezoekers aanbieden zoals het worden van 'Vriend' van de Brabantsedag. Dit kan tevens een manier zijn om nieuwe bezoekers langdurig te binden aan de Brabantsedag.
  • Men gaat meer aandacht geven aan De kinderparade zodat deze mogelijk kan groeien.
  • In verband met de wet en regelgeving blijft men de gemeente/vergunningverlener in contact en men gaat tijdig afspraken maken.
  • Voor de Vrienden worden nieuwe arrangementen ontworpen.
  • Voor het beheer van alle relaties (vrijwilligers, wagenbouwers, sponsors, leveranciers etc.) wordt het CRM systeem geïmplementeerd en geoptimaliseerd.

2016-2021

  • Samen met de veiligheidsregio een risicoanalyse maken en waar nodig maatregelen treffen.
  • Meer variatie bieden in arrangementen die aansluiten bij de wensen van de sponsors en hun gasten.
  • Het contract over de maatschappelijke stage verlengen.
  • Nieuwsbrieven gebruiken voor verschillende doelgroepen om de relatie met die groepen te verstevigen. 
  • Dag organiseren voor groep 8 van alle basisscholen in de gemeente waar leerlingen kennismaken met (de organisatie van) de Brabantsedag. Wagenbouwers geven een presentatie van hun ontwerpen.
  • De leerlingen een opstel laten schrijven over een van de onderwerpen die de bouwers presenteren. Van deze verhalen wordt een kinderoptochtboekje uitbrengen, over de geschiedenis van Brabant. In tekenlessen aandacht vragen voor het thema van de optocht. Het Sint Lucascollege opdracht geven om ontwerpen te maken voor de aankleding.

2012-2015

  • De ParadeSchool opzetten voor ontwikkeling van kennis, kunde en betrokkenheid om zo de artistieke kwaliteit te vergroten
  • Draaiboeken, procedures en andere documentatie professionaliseren op basis van het digitaal intranet/extranet/documentbeheersysteem.
  • Krant uitgeven als promotiemiddel dat advertentie-inkomsten oplevert. 
  • Maatschappelijke stages aanbieden waar de leerling met verschillende aspecten van de organisatie kan kennismaken. 

Contact

Stichting Brabantsedag
Postbus 72
5590 AB
Heeze
Noord-Brabant
Nederland
Website