In het verleden werd het weleens ‘toegepast’ onderzoek genoemd: het populariseren of bruikbaar maken van wetenschappelijk onderzoek voor maatschappelijk gebruik. Met participatief onderzoek wordt echter meer bedoeld. Het gaat er niet alleen om onderzoek bruikbaar te maken voor de samenleving. Het gaat er veel meer om dat de samenleving ook een stem krijgt in wat de onderzoekers onderzoeken en dat deze samenleving uiteindelijk ook iets aan het resultaat van dit onderzoek heeft. Deze benaderingswijze past helemaal in de bottum up benadering van UNESCO, die immers een sleutelrol toekent aan immaterieel erfgoedgemeenschappen in de borging van immaterieel erfgoed.
Het is ook de benadering van de Kennisagenda van het Kenniscentrum, waar in de verschillende onderzoekslijnen steeds een praktische uitdaging van de erfgoedgemeenschappen als uitgangspunt wordt genomen, zoals bijvoorbeeld: ‘Hoe ga je om met maatschappelijke discussies rondom immaterieel erfgoed?’, of: ‘Hoe vermarkt je je erfgoed, zonder dat het een toeristisch kunstje wordt?’ In het onderzoeksproces worden de erfgoedgemeenschappen betrokken via zogenoemde ‘dialoogtafels’, waar de onderzoekers van het Kenniscentrum in gesprek gaan met de erfgoeddragers om te praten over hun specifieke uitdagingen en waar zij behoefte aan hebben. Het eindresultaat is altijd een praktische toolkit, waarmee de erfgoedgemeenschappen aan de slag kunnen.
Meer informatie
Meer informatie over (de theorie achter) participatief onderzoek is te vinden in een Engelstalig artikel van Albert van der Zeijden voor Memoriamedia Review, dat eind 2018 verscheen.