Druk in voorbereiding vlak voor het begin. Inleider Kristof Lataire is al aangeschoven.
Van rouwen naar bouwen
Corona was en is een grote uitdaging voor de immaterieel erfgoedgemeenschappen. Maar biedt ook kansen om na te denken over duurzaam toerisme: over immaterieel erfgoedtoerisme als een vorm van kwaliteitstoerisme gericht op verdieping. Na een periode van rouw, waarin erfgoedgemeenschappen noodgedwongen veel van hun evenementen door corona moesten afgelasten, wordt nu weer voorzichtig nagedacht over een doorstart. Met als uitdaging: hoe kunnen we dit doen op een verantwoorde en duurzame manier? Wat zijn de kansen en uitdagingen hierin? In het webinar werden de ontwikkelingen in de toeristische sector verkend en werd onderzocht welke plek immaterieel erfgoed hierin kan hebben.
Een grote kans lijkt de huidige aandacht voor toerisme in eigen land. Zo zijn Toerisme Vlaanderen en NBTC Holland Marketing campagnes gestart om de vakantie in eigen land te promoten, en de vele prachtige en onbekende plekken in ons beider landen te ontdekken. Dit biedt kansen voor de sector van het immaterieel erfgoed.
Duurzaam toerisme
Immaterieel erfgoedgemeenschappen kunnen inspelen op de behoefte naar duurzaam toerisme, die mogelijk ook een antwoord kan bieden voor het oude probleem van voor de corona crisis van ‘overtoerisme’ in steden als Amsterdam en Antwerpen.
Wat heeft immaterieel erfgoed te bieden voor de kwaliteitstoerist? De buzzwoorden zijn legio. Slow tourism, authentieke ervaringen, verdieping, meet the local, samenwerken met de plaatselijke bevolking. En, last but not least, ook ecologisch verantwoord toerisme. In al deze dingen zou de kracht van het immaterieel erfgoed toerisme liggen. Ko Koens liet echter een waarschuwing horen: werk samen met het recreatieve bedrijfsleven maar doe dat wel op een weloverwogen manier. Toerisme heeft namelijk het risico dat het al snel leidt tot vervlakking.
Vlaanderen
Ook in Vlaanderen is de lente traditioneel gezien een periode van (jaar)markten, feesten, opvoeringen, processies, stoeten, optochten, rituelen, kermissen, circussen,... die de pleinen en straten van onze steden en gemeenten bevolken. Met andere woorden, een toptijd voor het immaterieel cultureel erfgoed van zovele erfgoedgemeenschappen. Ook in Vlaanderen werd die lente in 2020 helemaal anders. Tal van erfgoedgemeenschappen en organisaties zagen zich genoodzaakt hun activiteit of ritueel uit te stellen of af te gelasten. Voor een aantal initiatieven ging het bovendien om een beroepsinkomen - een inkomen dat vaak ook nog eens seizoensafhankelijk is van lente en zomer- dat hiermee volledig komt te vervallen (denk aan kermissen, circussen e.a.). Werkplaats immaterieel erfgoed volgde deze evoluties op de voet in een artikelreeks op de website immaterieelerfgoed.be.
Intussen zijn we midden juni. De komst van de zomer bracht een versoepeling van de maatregelen. Inleidster Jana Kerremans zag mogelijkheden om verbanden te leggen tussen de aanpak van gepassioneerde gemeenschappen bij het verschuiven van het toeristisch paradigma in de richting van duurzaamheid. Vanuit Vlaanderen werden inspirerende filmpjes getoond van Handmade in Brugge en een bezoek gebracht aan brouwerij Bourgogne des Flandres, bij meester bierbrouwer Thomas Vandelanotte. Beiaardier en curator beiaardcultuur Luc Rombouts liet zien dat immaterieel erfgoed ook troost en perspectief kan brengen door op zijn carillion de all time klassieker van Ramses Shaffy te spelen, We zullen doorgaan.
Volgens inleider Kristof Lataire - van Toerisme Vlaanderen – ligt samenwerken met de erfgoedgemeenschappen aan de basis en biedt immaterieel erfgoed kansen om de verscheidenheid van Vlaanderen te laten zien.
Inleidingen en filmpjes zijn downloadbaar
De inleidingen van lector toerisme Ko Koens van InHolland (https://youtu.be/gBivPw7MoEw) en van Kristof Lataire van Toerisme Vlaanderen ( https://youtu.be/UfFgKVmO8Cc) zijn te bekijken via de linkjes.
Daarnaast zijn hier binnenkort de twee minuten filmpjes te zien van Keti Koti in Rotterdam, het Bloemencorso in Zundert, de beiaardiers in Vlaanderen en een op duurzaamheid gericht project als Handmade Brugge.